لجبازی نوعی رفتار مقابله است که در آن شخص برای نشان دادن قدرت و دفاع از خود بروز می‌دهد و در واقع به فرد مورد نظر نشان می‌دهد که قادر به کنترل و شکست شخص لجباز نمی‌باشد. فرد لجباز روی نظرات و عقاید خود پافشاری می‌کند و با نظرات دیگران گاه آگاهانه و گاه ناآگاهانه مخالفت می‌کند.
به طور مثال اگر به فرزند دانش آموز خود بگوئید که درس بخواند، اما او خسته باشد شاید بدون اعتنا به صحبت شما مشغول بازی شود. این کار مصداق لجبازی است یعنی شما نمی‌توانید او را مجبور به انجام کاری کرده و او را کنترل نمائید. لجبازی در زندگی مشترک، آن را با مشکل مواجه می‌کند و حتی ممکن است که زندگی زناشویی را به بن بست نیز بکشاند.
لجبازی در زندگی زناشویی همان جنگ قدرت‌ها است که هر کدام از زوج‌ها قصد به کرسی نشاندن حرف خود را دارند. بنابراین می‌توان گفت که یکی از علل شایع مراجعین به دادگاه‌های خانواده، لجبازی است که در نهایت منجر به جدایی زن و شوهرها می‌شود.
اغلب در زوج‌هایی که شناخت کافی از یکدیگر را ندارند و علاوه‌براین از نظر خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و تحصیلات با هم اختلاف دارند، لجبازی بیشتر مشاهده می‌شود. به طور کلی لجبازی نوعی رفتار نامطلوب است که به روش‌های مختلف خود را نشان می‌دهد مانند گریه کردن، فریاد کشیدن، آسیب رساندن به دیگران،ناسزا گفتن، شکستن وسایل و موارد دیگر.
روش‌های تشخیص افراد لجباز
خصوصیات و نشانه‌های لجبازی همسرتان را بشناسید تا بهتر با آنها مقابله کنید.
بی‌قانونی:
این شخص کوچک‌ترین اعتنایی به قوانین نمی‌کند. فرد لجباز برای خود قوانین مشخص دارد و هرجا که به نفع خودش باشد قانون را اجرا می‌نماید.
زود رنج و حساس:
شخص لجباز از دیگران توقع بیش از اندازه دارد، اما در برابر سخنان دیگران خود را مسئول نمی‌داند.
کمبود اعتماد به نفس:
در افراد لجباز می‌توان به وضوح کمبود اعتماد به نفس و عدم خودباوری مثبت و پذیرفتن خود واقعی را یافت. با این وجود او این واقعیت را نمی‌پذیرد.
عصبانت سریع:
شخص لجباز با کوچک‌ترین مخالفتی که در برابر خواسته‌هایش می‌بیند، شروع به ناراحتی و عصبانیت کرده و ناسازگار می‌شود.
اهل داد و قال:
انسان لجباز عادت به شلوغ کاری زیاد دارد و کینه توزی خود را به همه نشان می‌دهد.
فرافکنی:
فرد لجباز، شخص دیگر را متهم به لجبازی می‌کند به طور مثال می‌گوید: «تو لجبازی می‌کنی» و یا «تو مرا به لجبازی وادار می‌کنی» و …
ارتباطات اجتماعی ضعیف:
او در اغلب موارد تنها است و توانایی برقراری ارتباط اجتماعی مناسب را ندارد. این شخص افسرده و مضطرب است و افکار پریشانی دارد.
دلیل تراشی:
افراد لجباز برای تصمیمات خود بهانه‌های عجیب و غریب آورده و اشتباهات خود را به گردن دیگران می‌اندازد.
پیامدهای مخرب لجبازی در زندگی زناشویی
در اغلب خانواده‌ها این اتفاق پیش می‌آید که هر فردی مانند یک کودک رفتارهای بچه‌گانه‌ای از خود بروز دهد. بحث این نیست که کسی نباید در زندگی زناشویی لجبازی کند یا اگر کسی لجبازی کرد، دیگر باید قید آن رابطه را زد؛ بلکه صحبت درباره مواقعی است که زوج‌ها هر دو لجبازی کرده و برای اصلاح رفتار خود هیچ تلاشی نکنند. در این وضعیت اختلاف و دعوای زن و شوهرها شدت می‌گیرد و زندگی مشترک را به مرز نابودی می‌کشاند.
در این میان اگر فرزندی هم وجود داشته باشد با لجبازی‌های والدین آسیب زیادی خواهد دید. این فرزندان معمولا به نوعی اضطراب مبتلا می‌شوند. والدین لجباز، اختلافات خود را مانند میدان جنگی می‌بینند که هرکاری برای پیروزی خود انجام می‌دهند.
این افراد با لجبازی خود، بحث را ادامه داده و حاضر به قبول اشتباهات خود نیستند و در برابر هر حرفی، جواب داده و مقابل هر عملی رفتاری از خود بروز می‌دهند.
یکی از آثار منفی لجبازی، اختلافات زن و شوهرها است که به سلامت روانی خانواده آسیب می‌رساند. فرد لجباز قدرت تصمیم‌گیری و استقلال فکری مناسبی ندارد و حاضر به کنار گذاشتن افکار غیرمنطقی خود نمی‌باشد.
این شخص احترامی برای عقاید دیگران قائل نیست و تنها خواسته‌های خودش مهم است. این افراد توانایی یافتن راه حل مناسب را ندارند و حاضر به کنار گذاشتن افمار غیر منطقی خود نیستند.
بیشتر بخوانید: بهترین رمان‌های عاشقانه و غیرعاشقانه کلاسیک
علل و عوامل لجبازی همسر در زندگی مشترک
موارد زیر دلایل و عوامل موثر در لجبازی همسرتان هستند:
انتقام جویی
یک‌دندگی و لجبازی نوعی واکنش به رابطه است. در شرایطی که زن و شوهر از نحوه برخورد و عملکرد دیگری راضی نباشد، دچار کمبود محبت از سوی او شود و یا بی‌محلی ببیند به شکل طبیعی درصدد انتقام بر می‌آید.
در واقع لجبازی نوعی انتقام جویی است که شخص صدا اعتراض خود را توسط آن به گوش فرد دیگر می‌رساند. شخصی که در سال‌های اولیه زندگی مشترک، از همسر خود محبت و مهربانی کافی ببیند، قطعا در دوره میانسالی و پس از ازدواج فرزندان تنهایی را تجربه نخواهد کرد.
تحقیر و سرزنش
به طور یقین نوع رفتار ما با همسرمان، زمینه ساز تشکیل شخصیت خودمان است. زمانی که زوج‌ها به طور غیر منطقی خواسته یا ناخواسته یکدیگر را تحقیر می‌نمایند بذر لج بازی را در قلب هم کاشته و آینده ناآرامی را برای خود و فرزندنشان فراهم می‌نمایند. زن و شوهر هرگز نباید یکدیگر با الفاظ بد صدا کنند یا در حضور فرزندان یکدیگر را مورد تمسخر قرار دهند.
خود بزرگ بینی
یکی از دلایل لجبازی، تکبر، برتر بینی و غرور نابه‌جا است. این عوامل در زندگی مشترک زمینه ساز یک دندگی آنها را فراهم می‌کند. زن یا مرد خود را برتر از دیگری دیده و حاضر به پذیرفتن حرف دیگری نمی‌باشد. تکبر از نظر قرآن هم موجب لجبازی می‌شود.
اگر فرد تربیت صحیحی از نظر اخلاقی نداشته باشد در مرحله‌ای از رشد مادی در زندگی دچار آفت خود بزرگ بینی خواهد شد. مثلا شخصی که به جایگاه مناسبی در اجتماع برسد و یا ثروت هنگفتی بدست آورد ممکن است شریک سال‌های زندگی خود را فاقد جذابیت ببیند.
رفتار منفی
لجاجت در زندگی مشترک به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. یکی از این دلایل رفتار نادرست زن یا شوهر است که موجب حساسیت فرد دیگر می‌شود. در صورتی که این رفتارهای همیشگی شوند به تدریج حس تنفر در همسر ایجاد می‌شود و او را تبدیل به فرد لجباز می‌کند.
بیشتر بخوانید: انتظارات زنان از همسرشان و خواسته‌هایی که به زبان نمی‌آورند
سرزنش بی‌دلیل
سرزنش کردن یکی از عوامل ناسازگاری در روابط زن‌وشوهرها است که منجر به لجبازی می‌شود. در صورت تداوم این رفتار، پایه‌های زندگی مشترک سست می‌شود. شخصیت فردی که مدام مورد سرزنش قرار می‌گیرد به مرور تخریب شده و توانایی مدیریت صحیح را از دست می‌دهد.
همچنین تعداد اشتباهات او روز به روز بیشتر می شودو زمانی که هنر همسرداری و مدیریت زندگی از او سلب شود، لجبازی در او تقویت خواهد شد. امام علی علیه السلام می‌فرماید: «الافراط فی الماامه یشب میزان اللجاجه»؛ زیاده‌روی و تکرار بی‌جا سرزنش آتش لجاجت را قوی‌تر و برافروخته‌تر می‌کند.
برترین مدل اصلاح رفتار همسر، تذکر سازنده و منطقی توام با مهربانی و دلسوزی است. سرزنش کردن یکی از بزرگ‌ترین گناهان در اسلام است نه تنها موجب اصلاح رفتار نمی‌شود بلکه پیامدهای منفی زیادی در پی خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: خصوصیات اخلاقی همسران وفادار
جهل و اطلاعات کم
یکی از دلایل لجبازی در زندگی مشترک، نادانی و عدم اطلاعات کافی درباره‌ی پیامدهای مادی و معنوی لجبازی و یک دندگی است. افرادی که به پیامدهای لجبازی در زندگی زناشویی آگاه هستند، اصراری برای ادامه این رفتار کودکانه ندارند.
پیامبر اکرم(ص) درباره این موضوع می‌فرمایند: «ایاک و اللجاجه فان اولها جهل و آخرها ندامه»؛ از یک دندگی پرهیز کنید؛ زیرا آغاز این کار نادانی و پایان آن پشیمانی است.
بهترین روش برخورد با لجبازی همسر در زندگی مشترک
لجبازی را با لجبازی پاسخ ندهید
باید توجه داشته باشید که لجبازی در زندگی مشترک نه تنها رابطه را بدتر می‌کند بلکه با ایجاد تعارضات به هر دو نفر آسیب می‌رساند. بهتر است اصول ارتباط موثر با همسرتان را یاد بگیرید.
سکوت کردن
بهترین و موثرترین رفتار، سکوت است؛ بنابراین سعی در کنترل خود داشته باشید. چرا که پرخاشگری شما لجبازی او را بیش از قبل می‌کند. در زمان مناسب علل لجبازی او را بررسی کرده و آنها را رفع نمائید.
درک کمبود اعتماد به نفس او
عدم خودباوری و کمبود اعتماد به نفس یکی از مهمترین دلایل لجبازی می‌باشد. معمولا افرادی لجباز هستند که از کمبود اعتماد به نفس رنج می‌برند و با لجبازی سعی در نشان دادن اقتدار خود می‌کنند. بنابراین برای حفظ آرامش زندگی مشترک خود، به همسرتان در شناخت و باور شخصیت‌اش کمک کنید و راه‌های افزایش اعتماد به نفس همسر را شناسایی و به کار برید.
شما هم مقصرید
همیشه همسرتان مقصر نیست بلکه گاه رفتار اشتباه شما موجب لجبازی همسرتان می‌شود. در اکثر مواقع لحن نادرست و اشتباه شما، همسرتان را وادار به لجبازی می‌کند. رفتار صحیح در بروز اختلاف و دعوا، در جلوگیری از لجبازی همسرتان موثر است.
بیشتر بخوانید: حتما باید عاشق شویم تا ازدواج کنیم؟
چند راهکار ساده برای رفع لجبازی همسر
- مهارت‌های گفتگوی خود را تقویت کنید؛ از روش مناسب که به لجبازی نرسد استفاده کنید.
- تا زمانی که شرایط همسرتان متعادل نشود، راجع به موضوعی که موجب لجبازی او شده است صحبت نکنید.
- از کلمات مثبت و لحن آرام‌بخش استفاده کنید.
- ویژگی‌های منفی رفتار همسرتان را در زمان مناسب به او بگوئید.
- سعی کنید در صحبت کردن خود لطافت و مهربانی را نشان دهید و صحبت‌های خود را با “تو” آغاز نکنید. بهتر است جملات خود را با کلمه “من” یا “ما” شروع کنید. زیرا در غیر اینصورت حس مقصر بودن یا سرزنش کردن در او افزایش پیدا کند.
- روش مناسب انتقاد کردن را بیاموزید و اینکه چطور می‌توان ویژگی‌های منفی همسرتان را به او بگوئید تا آنها را اصلاح کند.
- تا حد ممکن با او مدارا کنید تا رفتار خود را تغییر دهد.
- هرگز از کلمات کنایه آمیز استفاده نکنید زیرا لجبازی او را شدیدتر خواهد کرد.
- اگر همسرتان هنگام لجبازی زمان زیادی را به بحث و حرف زدن می‌پردازد، صبوری کنید و این اجازه را به او بدهید تا خود را از آن تخلیه کند و صحبت‌هایش تمام شود.
- هرگز هنگام لجبازی همسرتان، سعی در قانع کردن او نداشته باشید و با او بحث نکنید.
- از ویژگی‌های مثبت همسرتان تعریف کنید تا اعتماد به نفس او افزایش پیدا کند.
- او را دعوت به آرامش کنید.
منبع: نمناک
