HDR یکی از مهم‌ترین استانداردهای ویدیویی از زمان معرفی استاندارد HD به حساب می‌آید. HDR یا «گستره دینامیکی بالا» شامل فرمت‌های متنوعی از جمله HDR10، دالبی ویژن، HLG و … می‌شود. در این مطلب قصد داریم به تفاوت های مشهورترین این فرمت‌ها بپردازیم. ابتدا با HDR آشنا می‌شویم.
HDR چیست؟
گستره دینامیکی بالا به تلویزیون‌ها این امکان را می‌دهد که ویدیوها و تصاویر را با روشنایی و کنتراست بالاتر و دقت رنگ بیشتر نمایش دهند. HDR می‌تواند در فیلم‌ها و برنامه و بازی‌های ویدیویی کاربرد داشته باشد. بر خلاف افزایش رزولوشن (مثلا افزایش از ۷۲۰p به ۱۰۸۰p) که بلافاصله توسط کاربران قابل تشخیص نیستند، محتوای HDR به سرعت توجه همه را به خود جلب می کند.
HDR اما حداقل دو پیش نیاز دارد: تلویزیونی که از این فرمت پشتیبانی کند و منبع ویدیوی HDR. منبع می‌تواند شامل دیسک های ۴K HDR بلورِی و یک پخش کننده بلوری سازگار با این استاندارد یا یک محتوای HDR در رسانه‌ای از جمله نتفلیکس باشد. گاهی تصور عموم بر این است که ۴K و HDR یکی هستند. اما حقیقت این است که هر تلویزیون با رزولوشن ۴K از پس پخش محتوای HDR بر نمی‌آید. علاوه بر این برخی از تلویزیون‌ها بهتر از بقیه توانایی پخش محتوای HDR را دارند. بیشتر تلویزیون‌های با رزولوشن ۴K امروزی از HDR هم پشتیبانی می‌کنند.
HDR انواع مختلف با مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه به مشخصات HDR10 و +HDR10 و رقیب آنها، دالبی ویژن خواهیم پرداخت.
HDR10 چیست؟
هر تلویزیونی که از HDR پشتیبانی کند با HDR10 سازگار است. به عبارتی باید گفت که HDR10 حداقل استاندارد HDR است. فرمت HDR10 امکان ارائه روشنایی ۱۰۰۰ نیت و عمق رنگ ۱۰ بیتی را دارد. برای این که درک این اعداد راحت تر شود باید گفت تفاوت HDR10 در مقایسه با SDR (گستره دینامیکی استاندارد) یا محتوای معمول در موارد زیر است:
- امکان نمایش تصاویر دو برابر روشن‌تر و به تناسب آن افزایش کنتراست (تفاوت بین سفیدترین سفیدی با سیاه‌ترین سیاهی در تصویر)
- نمایش یک میلیارد رنگ در مقابل ۱۶ میلیون در SDR
بیشتر بخوانید: دالبی ویژن چیست؟ هرآنچه باید درباره فرمت پویای HDR بدانید.
اما اینکه کیفیت محتوای HDR10 مشاهده شده تا چه میزان مناسب باشد بستگی به کیفیت پیاده سازی آن در تلویزیون شما دارد. در صورتی که HDR10 در تلویزیون به خوبی پیاده سازی شده باشد می‌تواند ویدیوهایی با کیفتی خوب را به نمایش بگذارد. اما در میان فرمت‌های مختلف HDR این نسخه دیگر در بین بالاترین رده‌ها به حساب نمی‌آید.
+HDR10 چیست؟
همان طور که از نام این فرمت بر می‌آید ویژگی‌های مثبت HDR10 را بهبود داده است. روشنایی در +HDR10 به ۴۰۰۰ نیت می‌رسد و متناسب با آن کنتراست هم افزایش یافته است. اما مهم‌ترین بهبود مربوط به نحوه قرار دادن اطلاعات در محتوا است. در HDR10 ابَر داده مرتبط با داده‌های HDR که از منبع پخش کننده محتوا منتقل می‌شود ثابت است؛ به این معنی که یک مجموعه از داده‌ها برای تمامی محتوا (مثلاً تمامی یک فیلم) ایجاد شده است. اما در +HDR10 ابر داده‌ها پویا هستند و می‌توانند برای هر فریم ویدیو متفاوت باشند.
به عبارت دیگر در +HDR10 هر فریم می‌تواند پارامترهای رنگ، روشنایی و کنتراست مربوط به خود را داشته باشد. نتیجه نهایی این روش موجب می‌شود تصاویر طبیعی‌تر به نظر برسند. به عنوان مثال مناطقی از تصاویر که در HDR10 از نظر رنگ بیش از حد اشباع شده نمایش داده می‌شوند با +HDR10 با جزئیات کامل به نظر می‌رسند.
بیشتر بخوانید: OLED به زبان ساده؛ قسمت دوم: مزایا و معایب
+HDR10 با اینکه یک فرمت بدون نیاز به پرداخت حق امتیاز به شمار می‌رود اما توسط کنسرسیومی شامل ۳ شرکت توسعه داده شده: فاکس قرن بیستم، پاناسونیک و سامسونگ. به همین دلیل تاکنون سازگاری با این فرمت تنها به تلویزیون‌های سامسونگ و پاناسونیک محدود شده است. از نظر محتوای تولیدی هم باید گفت که هنوز پشتیبانی چندانی از +HDR10 وجود ندارد و به نظر می‌رسد که اکنون در آغاز راه تغییر به سوی این فرمت هستیم.
نتفلیکس بر خلاف آمازون پرایم ویدیو هنوز از این فرمت پشتیبانی نمی‌کند. یونیورسال و فاکس قرن بیستم اما متعهد به پشتیبانی از این استاندارد شده‌اند.
دالبی ویژن چیست؟
+HDR10 تنها فرمتی نیست که فکر تصاحب تاج و تخت قصر HDR را در سر می‌پروراند. دالبی ویژن فرمت HDR پیشرفته دیگری است که توسط آزمایشگاه دالبی توسعه داده شده است؛ همان آزمایشگاهی که به فناوری‌های پیشرفته صوتی از جمله دالبی دیجیتال و دالبی اتموس مشهور است. دالبی ویژن شباهت‌های فراوانی با +HDR10 دارد؛ از ابرداده‌های پویا بهره می‌برد اما روشنایی بالاتر ۱۰ هزار نیت را ارائه می‌کند. علاوه بر این عمق رنگ‌ها ۱۲ بیت است و از ۶۸ میلیارد رنگ پشتیبانی می‌کند.
در حال حاضر اما این مشخصات کمی بیش از حد پیشرفته هستند. هنوز هیچ تلویزیونی از عمق رنگ ۱۲ بیتی پشتیبانی نمی‌کند و این حد از روشنایی هم تنها به برخی نمونه‌های آزمایشی از تلویزیون‌ها محدود است. اما قطعا در سال‌های آینده شاهد عرضه تلویزیون‌هایی با پشتیبانی از هر دو این موارد خواهیم بود و آن موقع است که دالبی ویژن آماده پذیرش آینده خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تلویزیون که قصد خرید آن را دارید اندازه‌اش چقدر باید باشد؟
بر خلاف +HDR10 که تاکنون در زمینه محتوا و دستگاه‌های پشتیبانی کننده محدود ظاهر شده، دالبی ویژن سال‌ها است که ارائه شده و توسط تولیدکنندگان متعددی پشتیبانی می‌شود. اما دلیل اینکه دالبی ویژن کمتر از HDR10 فراگیر شده این است که شرکت‌هایی که قصد تولید محتوا یا سخت افزار مبتنی بر آن را دارند باید هزینه استفاده از مجوز آن را بپردازند. از سوی دیگر +HDR10 مشابه با فرمت قدیمی‌تر HDR10 منبع باز و بدون نیاز به پرداخت هزینه حق امتیاز است و به همین دلیل انتظار می‌رود در سال‌های آتی، به ویژه در میان تلویزیون‌های اقتصادی به شدت فراگیر شود.
جنگ فرمت دیگری در راه است؟
نبرد بین VHS و بتامکس یا بلوری و HD-DVD را به یاد دارید؟ در مورد دالبی ویژن و HDR اما چنین موضوعی اتفاق نخواهد افتاد؛ چرا که همین حالا هم استودیوهای فیلم سازی متعددی هستند که محتوای خود را روی یک دیسک بلورِی ولی حاوی ابر داده‌های دالبی ویژن، HDR10 و +HDR10 عرضه می‌کنند.
در مورد تلویزیون‌ها هم شرایط به همین شکل است. بیشتر مدل‌های امروزی از دالبی ویژن در کنار HDR10 پشتیبانی می‌کنند و کم کم شاهد پشتیبانی برخی از مدل‌های جدید از هر ۳ استاندارد هستیم. برخی از مدل‌ها از استانداراد HLG هم پشتیبانی می‌کنند. HLG نسخه‌ای از HDR است که پخش کننده‌های تلویزیونی علاقه فراوانی به آن دارند. احتمال می‌رود بعضی از تلویزیون‌هایی که تنها از HDR10 و دالبی ویژن پشتیبانی می‌کنند با یک به روزرسانی فرم‌ور قادر به نمایش محتوای +HDR10 شوند.
تلویزیون‌ها، پخش کننده‌های سخت افزاری یا بلوری و سرویس‌های استریم ویدیوی محدودی هستند که از چندین فرمت پشتیبانی کنند. به همین دلیل در هنگام خرید تجهیزات مورد نظر خود باید به دقت به فرمت های پشتیبانی شده آنها توجه داشته باشید.
سخن پایانی
+HDR10 فرمت جدید HDR است که روشنایی و کنتراست بالاتر و رنگ‌ها و جزئیات نزدیک‌تر به واقعیت را ارائه می‌دهد. اما برای اینکه بتوانید از چنین کیفیتی لذت ببرید نیاز به موارد زیر دارید:
- ویدیویی با فرمت +HDR10 از جمله نمونه‌های اوریجینال عرضه شده روی دیسک‌های بلوری یا ویدیوهای سرویس آمازون پرایم
- دستگاهی که قادر به کدگشایی محتوای +HDR10 باشد. از جمله پخش کننده بلوری سازگار با این استاندارد
- تلویزیونی که از +HDR10 پشتیبانی کند
علاوه بر این‌ها باید کابل HDMI پخش کننده‌ای که به تلویزیون وصل می‌شود نسخه ۲٫۱ باشد تا بتواند پهنای باند مورد نیاز برای انتقال اطلاعات +HDR10 و دالبی ویژن را پوشش دهد.
منبع: دیجیاتو
