روغن زیتون طی مراحلی از فشرده شدن زیتون به دست میآید و به اشکال مختلف تولید میشود. فواید روغن زیتون اصل بسیار گسترده است. این روغن موارد مصرف گوناگونی دارد که یکی از مهمترین آنها، استفاده به صورت موضعی برای بهرهمندی از خواص روغن زیتون برای مو و پوست است. این ماده ویتامینهای زیادی از جمله ویتامین A، ویتامین E، ویتامین D و ویتامین K به همراه میزان زیادی آنتیاکسیدان دارد که به دلیل وجود اسکوآلن (Squalene) در ترکیبات آن است. وجود میزان زیاد اسکوآلن در ترکیبات این روغن است که آن را از باقی روغنها متمایز و خواص این محصول برای پوست را بیشتر میکند. آنتیاکسیدان موجود در این روغن از پوست در برابر رادیکالهای آزاد سرطانزا محافظت خواهد کرد. همچنین روغن زیتون خاصیت آنتیباکتریال دارد و نرم کننده پوست است. بنابراین با استفاده صحیح میتواند پوست را نرم و جوشهای صورت را از بین ببرد.
ویژگی های روغن زیتون
این محصول بهترین روغن برای پختوپر است زیرا در اثر حرارات خراب نمیشود. دوام و مدت نگهداری آن نسبت به روغنهای دیگر بیشتر است و حتی میتوان آن را فریز کرد. روغن زیتون برای هیچ کس مضر نیست و همه افراد میتوانند از آن استفاده کنند فقط میوه تازه و یاقوتی آن معده را سست میکند و ممکن است تولید استفراغ کنند .
التهاب روماتیسمی:
التهاب روماتیسمی از بیماریهای عفونی مزمن است که در مفاصل ایجاد میشود. عوامل عفونی، ژنها، هورمونها و رژیم غذایی در بروز آن نقش دارند. از خواص روغن زیتون این است که مصرف منظم آن باعث تسکین علائم این بیماری میشود.
افرادی که میزان کمی روغن زیتون مصرف میکنند، ۵/۲ برابر افرادی که رژیم غذایی سرشار از این روغن را دارند به التهابات روماتیسمی مبتلا میشوند. مکانیسم این عمل هنوز مشخص نشده است، ولی این اثر احتمالاً به آنتی اکسیدانهای موجود در روغن زیتون مربوط میشود.
دستگاه گوارش:
این محصول، صفرا بر است و باعث تخلیه کیسه صفرا میشود، به این ترتیب که انقباض کیسه صفرا و تولید نمکهای صفراوی را در کبد تحریک کرده و در نتیجه دفع کلسترول را از طریق صفرا افزایش میدهد و از ایجاد سنگهای صفراوی جلوگیری میکند.
روغن زیتون به علت داشتن سیتواسترولها مانع جذب کلسترول در روده کوچک میشود و جذب عناصر معدنی مثل کلسیم، منیزیم و آهن را افزایش میدهد.روغن زیتون ملین است و از یبوست جلوگیری میکند.
همچنین از خواص روغن زیتون این است که انگلها و کرمهای روده را از بین میبرد.
کاهش احساس درد:
مادهای به نام اوله آکانتال در روغن زیتون وجود دارد که اثری مشابه قرصهای مسکن مانند ایبوپروفن در کاهش درد دارد. آنزیم مخصوصی در بدن وجود دارد که سبب آغاز درد میشود و ماده اوله آکانتال جلوی فعالیت این آنزیم را میگیرد، در نتیجه فرآیند احساس درد متوقف میشود. با مصرف روزانه ۵۰ گرم روغن زیتون، حدود ۹ میلیگرم اوله آکانتال به بدن میرسد، این مقدار یکدهم میزان داروی ایبوپروفنی است که برای کاهش درد یک فرد بزرگسال تجویز میشود.
چاقی:
در کشورهای غربی، چاقی مشکل بزرگ سلامت مردم است، زیرا میزان کالری دریافتی از طریق غذاهای مختلف افزایش یافته، ولی میزان فعالیت روز به روز کاهش مییابد، در نتیجه چاقی اتفاق میافتد.
روغن زیتون مانند سایر چربیها، ۹ کیلو کالری انرژی دارد و به نظر میرسد که مصرف آن باعث چاقی میشود. ولی ثابت شده رژیم غذایی غنی از روغن زیتون بیشتر از غذاهای کم چرب به کاهش وزن کمک میکند.پس یکی دیگر از خواص روغن زیتون درمان چاقی میباشد. در واقع آنچه در بروز چاقی مؤثر است، نوع چربی مصرف شده است، نه مقدار چربی موجود در غذا.
از دیگر خواص روغن زیتون میتوان به کاهش کشش ماهیچههای حلقوی در پایین معده اشاره کرد که در حرکت توده غذا به سمت روده تأخیر ایجاد می کند، در نتیجه محتویات معده به آهستگی و به تدریج وارد دوازده می شود و احساس سیری مدت بیشتری طول می کشد و با کاهش اشتها فرد می تواند غذای کمتری مصرف کند.
بیشتر بخوانید: مارچوبه چیست و چه خواصی دارد؟
تغذیه نوزاد:
رشد نوزادانی که مادران آنها روغن زیتون مصرف میکنند، از نظر قد و وزن و رفتارهای روانشناختی بهتر است. همچنین نوزاد برای جلوگیری از اکسیداسیون مواد در اثر ورود اکسیژن هوا، به ویتامین E نیاز دارد. اگر چه میزان این ویتامین در روغن زیتون زیاد نیست، ولی برای جلوگیری از اثرات اکسیداسیون کافی است.
پیری:
بسیاری از بیماریهای دوران پیری مثل پوکی استخوان و آلزایمر تحت تأثیر رژیم غذایی قرار دارند.
یکی دیگر از هزاران خواص این ماده غذایی این است که با کمک به جذب کلسیم، باعث رسوب آن در استخوانها شده و از پوکی استخوان جلوگیری میکند.
این محصول از بروز فراموشی و آلزایمر در افراد مسن جلوگیری میکند، ولی مکانیسم عمل آن ناشناخته است. به نظر میرسد اسیدهای چرب غیراشباع موجود در روغن زیتون میتواند باعث حفظ ساختار غشای سلولهای مغزی شوند.
فرآیند پیر شدن در انسان با آسیب تدریجی و تغییر ساختمان پوست همراه است. تغییرات پوست مثل ضخیم شدن و از دست دادن قابلیت ارتجاعی لایههای پوست، به علت تجمع کلاژن باعث میشود که پوست در برابر عوامل خارجی مثل تشعشات خورشیدی که رادیکالهای آزاد را ایجاد میکنند حساس شده و روند پیری تسریع شود.
مواد آنتی اکسیدان خصوصاً ویتامین E موجود در این محصول از ایجاد رادیکالهای آزاد و فرآیند اکسیداسیون در سلولهای پوستی و ایجاد سرطانهای پوست جلوگیری میکند و کمک میکند تا سلولهای پوست انعطافپذیری خود را حفظ کرده و عوارض پیری دیرتر ظاهر شود.
اسکوآلن (Squalene) که در ترکیبات این محصول موجود است، نوعی چربی است که در سلولهای پوست ما هم وجود دارد. جبران کردن اسکوالنهای از بین رفته میتواند به مبارزه با پیری زودرس پوست کمک خوبی کند.
چگونه از خواص روغن زیتون برای مو و پوست استفاده کنیم؟
روغن زیتون معمولا جزوی از ترکیبات محصولات شستوشوی صورت است و به عنوان پایه در بعضی از لوازم آرایشی هم استفاده میشود. همچنین انواع صابون زیتون و شامپو بدن و انواع دیگر لوسیون بدن نیز با عصاره زیتون تولید میشود. استفاده از این محصول برای پوست به صورت مستقیم و به تنهایی هم ممکن است. این ماده تاثیرات مثبتی روی پوست، مو و زیبایی دارد و میتوانید از آن به اشکال متنوعی استفاده کنید که شامل موارد زیر میشود.
تقویت پوست سر
خواص روغن زیتون برای مو و پوست سر از زمان مصریان باستان مورد استفاده بوده است. ابتدا باید آن را در مایکروفر، یا در ظرفی که داخل آب جوش قرار دارد، گرم کنید. سپس به آرامی آن را روی کف سر و نوک موها ماساژ دهید و اجازه دهید که ۱۰ الی ۲۰ دقیق بماند. سپس به حمام بروید و با آب گرم و شامپو سر خود را بشویید.
بیشتر بخوانید: زردچوبه چیست؟ چگونه زرد چوبه اصلی را از تقلبی تشخیص دهیم؟
اسکراب لب
شکر دانه درشت را با یک قاشق چایخوری از این محصول ترکیب کنید و روی لبها ماساژ دهید. این اسکراب لب برای درمان خشکی و ترک لب موثر است و پوست لب را نرم میکند. همچنین میتوانید چند قطره آب لیمو به این ترکیب اضافه کنید تا به علت ترکیبات اسیدی لیمو، اسکراب لب شما خاصیت لایهبرداری هم پیدا کند. این اسکراب خوب را میتوانید در مقدار بزرگتر تهیه کرده و روی صورت یا بدن نیز استفاده کنید.
پاک کردن آرایش چشم
شاید فکر کنید روغن زیتون باعث میشود آرایش به همهجا پخش شود اما درواقع این روغن با لوازم آرایش، که پای روغنی دارند، ترکیب میشود و به نوعی آنها را در خود حل میکند. با این روش این ماده تبدیل به مایع خوبی برای پاک کردن لوازم آرایشی مثل ریمل، سایه و خط چشم میشود. بعد از آن میتوانید صورت را با آب گرم و شوینده ملایم صورت بشویید.
درخشان کردن مو
برای افزایش درخشندگی موها نیازی به خرید سرم مو و ماسکهای درخشان کننده نیست. فقط کافی است چند قطره از این محصول بیبو کف دست خود بریزید و آن را از ریشه تا نوک موها پخش کنید تا به یک درخشش طبیعی و جذاب دست پیدا کنید.
اصلاح بهتر موها
اگر کرم اصلاح شما تمام شده و صابون پوست شما را خشک میکند، کمی روغن زیتون بردارید و روی پاها یا دستها بمالید. این کار باعث حرکت راحت تیغ اصلاح روی پوست، بدون قرمزی و خراش میشود. از طرفی هم چربی این روغن باعث بیرون آمدن موهای زیر پوستی میشود و شما اصلاحی تمیزتر و دقیقتر خواهید داشت. البته نرمی و درخشش پاها بعد از اصلاح را فراموش نکنید.
نرم کردن کوتیکول ناخن
اگر میخواهید ناخنهای بلندتر و قویتر داشته باشید باید از کوتیکول ناخن خود بهتر مراقبت کنید. روغن زیتون را به صورت مستقیم روی کوتیکول خود استفاده کنید. میتوانید یک شیشه روغن زیتون خالص در کنار ظرفشویی خود داشته باشید تا هر وقت که چیزی را با دستان خود را شستید، چند قطره از آن بردارید و دور ناخن خود را نرم کنید.
درمان اگزما
همانطور که گفته شد، این روغن دارای ویتامین E است. بیشترین استفادهای که از خواص روغن زیتون میشود، مرطوب کنندگی قوی آن است. میتوان از این خواص این محصول برای پوست خشک و آسیب دیده در اثر اگزما استفاده کرد. خشکی پوست باعث تحریک شدن اگزما میشود و البته محصولات مرطوب کننده کارخانهای هم اکثرا دارای اسانس هستند که باعث تحریک شدن اگزما میشود. ناحیه خشک یا دچار اگزمای پوست را دو بار در هفته با چند قطره از این محصول ماساژ دهید و برای گرفتن نتیجه چند هفته این کار را تکرار کنید.
بیشتر بخوانید: ارده چیست و خواصهای آن کدامند؟
درمان جوش صورت و آکنه
از دیگر خواص روغن زیتون میتوان به آنتیباکتریال و ضدپیری بودن آن اشاره کرد. این فواید روغن زیتون به دلیل ترکیب نادری به نام «هیدروکسیتریزسول» است. این ماده تاثیر بسیار خوبی در ازبین بردن باکتریهای عامل بروز آکنه دارد. برای درمان آکنه صورت هفتهای یک بار قبل از خواب و بعد از تمیز کردن صورت، ۳ تا ۴ قطره روغن زیتون را روی پوست صورت خود ماساژ دهید.
درمان سوختگی کشاله پا
محصولات بسیار کمی وجود دارد که استفاده از آنها برای درمان سوختگی پای کودکان و بزرگسالان مشکلی نداشته باشد. این محصول برای پوستهای حساس ایدئال است و میتوان آن را روی نقاط حساس و حتی پوست حساس بچهها استفاده کرد. البته قبل از آن باید تست کنید و مطمئن شوید که کودکان یا خودتان به این ماده حساسیت نداشته باشید.
درمان خشکی و ترک پا
خشکی و زبری پاشنه و درمان ترک پا نیاز به نرمکننده و رطوبت دهنده قوی دارد. بعد از این که پاهای خود را سنگ پا کشیدید، به آنها روغن زیتون بزنید، خوب پاها را ماساژ دهید و سپس جوراب نخی بپوشید. این کار را قبل از خواب انجام دهید تا مجبور نباشید راه بروید و به روغن اجازه دهید که کاملا جذب پاها شود.
بیشتر بخوانید: مزایا ومعایب استفاده از قهوه چیست؟
مراقبت از پوست بدن
اسیدهای چرب موجود در روغن زیتون بسیار زیاد است و این اسیدهای چرب هستند که به مبارزه با پیری پوست، حفظ رطوبت و محافظت از پوست در برابر عوامل محیطی، کمک میکنند. مقدار کمی از روغن زیتون فرابکر را روی بدن خود ماساژ دهید و اجازه دهید که کامل جذب شود. این روغن بافت سبکی دارد و به سادگی جذب پوست میشود به شرطی که مقدار مناسبی از آن استفاده کنید و نه زیاد.
کدام روغن زیتون برای پوست مناسب است؟
بهترین نوع برای استفاده روی پوست، نوع کاملا طبیعی، تصفیه نشده و خالص آن، یعنی «روغن زیتون فرابکر طبیعی» است. شاید فکر کنید که پیدا کردن روغن زیتون فرابکر کار سختی باشد یا این که طرز تهیه روغن زیتون فرابکر با انواع دیگر مثل روغن زیتون بیبو باهم تفاوتی نداشته باشد اما اشتباه میکنید. طرز تهیه و روغنگیری تاثیر زیادی روی خاصیت روغن زیتون و ترکیبات مفید آن میگذارد؛ روغن فرابکر حرارت ندیده و عاری از افزودنیهای شیمیایی است.
کدام روغن زیتون برای پوست مضر است؟
انواع روغن زیتون ایرانی و خارجی در بازار وجود دارد؛ نوع بیبو، نوع بابو، نوع بکر (Virgin Olive Oil)، نوع فرابکر (Extra Virgin Olive Oil) و غیره. در بین تمام اینها نوع فرابکر (Extra Virgin Olive Oil) برای استفاده روی پوست مناسب است. روغنهای زیتون دیگر بیشتر برای استفاده در غذا و پخت و پز مناسب هستند. اسیدیته بعضی از انواع روغن زیتون طی فرایند تصفیه بالا میرود و به همین دلیل نباید از آنها روی پوست استفاده شود. همچنین به هیچوجه نباید از اسپری روغن زیتون که داخل قوطی است استفاده کنید؛ چرا که دارای مواد خطرناکی مانند “Propellant ” است، که قطعا نمیخواهید به پوست شما برسد.
خطرات احتمالی
حتی بهترین و پرخاصیتترین مواد هم ممکن است برای همه مناسب نباشند و در بعضی افراد ایجاد ناراحتی کنند. برخی از تحقیقات نشان داده اند که ممکن است روغن زیتون برای برخی از پوستهای خیلی حساس، پوستهای چرب یا افرادی که مشکلات پوستی مثل درماتیت دارند، انتخاب خیلی مناسبی نباشد. از این رو وقتی برای اولین بار میخواهید از خواص این محصول برای پوست استفاده کنید، کمی از آن را روی پوست داخل ساعد دست خود امتحان کنید. اگر در ۲۴ تا ۴۸ ساعت واکنش حساسیتی مشاهده نکردید میتوانید با خیال راحت از آن روی پوست استفاده کنید. البته این حساسیت در مورد تمام روغنهای طبیعی صدق میکند؛ چرا که بعضی از افراد دارای حساسیتهای خاصی هستند که ممکن است از آن بیاطلاع باشند.