توقف نماد معاملاتی یکی از مشکلاتی است که فعالان بازار سرمایه با آن مواجه می‌باشند. در این بخش قصد داریم در خصوص علت توقف نماد معاملاتی و شرایط آن صحبت کنیم.
معاملات شرکت‌های بورسی تحت شرایط خاصی متوقف می‌شوند که در اصطلاح به آن بسته شدن نماد می‌گویند و سهامداران شرکت نمی‌توانند بر روی آن سهم معامله‌ای انجام دهند. معمولا بورس زمانی نماد یک شرکت را متوقف می‌کند که رویدادی در شرکت اتفاق افتاده باشد و آن رویداد دارای اثرات با اهمیت بر قیمت سهم باشد. در این حالت توقف نماد موجب می‌شود که سرمایه‌گذاران اطلاعات لازم در خصوص سهام را دریافت کرده و در خصوص معاملات آن تصمیم‌گیری کنند. معمولا توقف نماد معاملاتی را در پیغام‌های ناظر بازار در سایت www.Tsetmc.com و در صفحه نماد اطلاع‌رسانی می‌کنند و ناظر بازار علت بسته شدن نماد را توضیح می‌دهد.
۱) نوسان ۲۰ درصد
اگر قیمت پایانی یک سهم طی ۵ روز کاری متوالی بیش از ۲۰ درصد نوسان داشته باشد، سهم بسته می‌شود. این نوسان ۲۰ درصد تفاوتی ندارد که در جهت رشد قیمت باشد یا ریزش قیمت، در هر دو حالت، نماد سهم به مدت ۶۰ دقیقه متوقف می‌شود. در زمان ۶۰ دقیقه سهم در وضعیت سفارش‌گذاری نگه‌داشته می‌شود و سپس معاملات سهم از سر گرفته می‌شود.
در این میان طبق قانون جدید سازمان بورس، افشای اطلاعیه‌ی شفاف‌سازی در خصوص نوسان قیمت سهم توسط ناشر اختیاری می‌باشد. این قانون برای شرکت‌های بازار پایه (ب) در صورت نوسان ۴۰ درصد اجرا خواهد شد.
۲) نوسان ۵۰ درصد
اگر قیمت پایانی یک سهم طی ۱۵ روز کاری متوالی بیش از ۵۰ درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد معاملات سهم متوقف می‌شود. در این حالت، شرکت باید یک کنفرانس اطلاع‌رسانی برگزار کند. نماد سهم حداکثر ۲ روز کاری بعد از توقف با محدودیت دامنه‌ی نوسان کشف قیمت و بازگشایی می‌شود. همچنین این قانون برای شرکت‌های فعال در بازار پایه (ب) در صورت نوسان ۶۰ درصد اجرا خواهد شد.
۳- افشای اطلاعات با اهمیت
اگر شرکتی اطلاعیه‌ای در سایت کدال (سامانه‌ی اطلاع‌رسانی ناشران) منتشر کند که در دسته‌ی افشای اطلاعات با اهمیت قرار داشته باشد، نماد آن بلافاصله به صورت خودکار بسته می‌شود و معاملات آن متوقف می‌شود. اما بازگشایی سهم با توجه به این که اطلاعات با اهمیت از گروه (الف) یا گروه (ب) باشد، متفاوت است.
در صورتی که افشای اطلاعات از گروه (الف) باشد، نماد سهم در روز کاری بعد با کشف قیمت بدون محدودیت دامنه‌ی نوسان بازگشایی می‌شود. اما اگر از گروه (ب) باشد با توجه به ساعت انتشار اطلاعات، نماد سهم اگر فرصت باشد در همان روز و یا حداکثر در روز کاری بعد با محدودیت دامنه‌ی نوسان کشف قیمت و بازگشایی می‌شود.
۴- مجمع عمومی عادی سالیانه
مجمع عمومی عادی سالیانه، سالی یک بار برگزار می‌شود. شرکت تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی خود، مهلت دارد که این مجمع را برگزار کند. این مجمع به منظور تصویب صورت‌های مالی و تقسیم سود نقدی بین سهامداران تشکیل می‌شود. بدیهی است که تقسیم سود نقدی برای شرکتی که در سال مالی خود زیان‌ده بوده معنایی ندارد و سود نقدی (DPS) شامل شرکت‌هایی می‌شود که در پایان سال مالی خود سود کرده باشند. این حالت نماد سهم ۲ روز کاری قبل از برگزاری مجمع بسته می‌شود و حداکثر تا ۵ روز کاری بعد از مجمع ممکن است بسته بماند.
همچنین بازگشایی نماد سهم به صورت کشف قیمت و بدون محدودیت دامنه‌ی نوسان خواهد بود. اما در صورتی که شرکت سود نقدی تقسیم کرده باشد، قیمت سهم در زمان بازگشایی به اندازه سود نقدی (DPS) کاهش پیدا می‌کند. اگر مجمع عمومی عادی سالیانه برگزار شود که موضوع آن تصویب صورت‌های مالی و تقسیم سود نباشد، بازگشایی و کشف قیمت آن با محدودیت دامنه‌ی نوسان انجام خواهد شد.
۵- مجمع عمومی فوق‌العاده
مجمع عمومی فوق‌العاده، دلایل متفاوتی دارد که متداول‌ترین آن، تغییر سرمایه می‌باشد. در این حالت نیز معاملات سهم ۲ روز کاری قبل از برگزاری مجمع متوقف می‌شود و حداکثر ۵ روز کاری پس از مجمع بازگشایی می‌شود. اگر مجمع عمومی فوق‌العاده به دلیل افزایش سرمایه بسته شود، پس از بازگشایی علاوه بر این که قیمت سهم با توجه به میزان افزایش سرمایه کاهش پیدا می‌کند بازگشایی آن در زمان کشف قیمت بدون محدودیت دامنه‌ی نوسان انجام می‌شود. در غیر این صورت بازگشایی سهم و کشف قیمت با محدودیت دامنه‌ی نوسان خواهد بود.
دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث بسته شدن نماد یک سهم شود. اما چون خیلی متداول نیست و به ندرت اتفاق می‌افتد از نام بردن همه‌ی آن‌ها اجتناب می‌کنیم.
برای اطلاعات بیشتر در مورد بورس و آموزش این مبحث اینجا کلیک کنید.
